Wdrożenie sztucznej inteligencji (AI) w firmie otwiera nowe możliwości, ale wiąże się również z istotnymi wyzwaniami prawnymi. Aby proces ten przebiegał legalnie i bezpiecznie, przedsiębiorstwa muszą uwzględnić szereg regulacji, w tym nadchodzące przepisy Unii Europejskiej dotyczące AI oraz istniejące przepisy o ochronie danych osobowych. Ten artykuł przybliża kluczowe aspekty prawne, które należy wziąć pod uwagę, wdrażając AI w firmie.

Zrozumienie unijnych przepisów dotyczących AI

Unia Europejska wprowadza kompleksowe ramy prawne dotyczące AI, mające na celu uregulowanie tej technologii w sposób etyczny i zgodny z wartościami unijnymi . Rozporządzenie w sprawie AI (AI Act) wprowadza podejście oparte na ryzyku, dzieląc systemy AI na różne kategorie w zależności od potencjalnego zagrożenia dla praw podstawowych i bezpieczeństwa:

• Systemy AI wysokiego ryzyka

  podlegają szczególnym wymogom i obowiązkom przed wprowadzeniem na rynek lub oddaniem do użytku. Dotyczy to w szczególności systemów AI wykorzystywanych w obszarach takich jak zatrudnienie, edukacja, egzekwowanie prawa, migracje i zarządzanie granicami, a także systemów, które mogą stanowić znaczące ryzyko dla zdrowia, bezpieczeństwa lub praw podstawowych.

• Systemy AI ogólnego przeznaczenia

  zwłaszcza te o dużym potencjale oddziaływania, również podlegają określonym obowiązkom, w tym w zakresie przejrzystości i zgodności z prawem autorskim.

• Systemy AI o minimalnym lub ograniczonym ryzyku

  zazwyczaj nie podlegają dodatkowym wymogom prawnym poza istniejącymi przepisami.

Kluczowe obowiązki prawne przy wdrażaniu AI

Legalne wdrożenie AI w firmie wymaga uwzględnienia wielu aspektów prawnych:

1. Bezpieczeństwo danych osobowych:

   Jeśli system AI przetwarza dane osobowe, konieczne jest zapewnienie zgodności z Ogólnym Rozporządzeniem o Ochronie Danych (RODO) . Należy wdrożyć odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w celu zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania danych, adekwatne do ryzyka.

   Szczególną uwagę należy zwrócić na minimalizację danych i ochronę danych w fazie projektowania i domyślnej ochrony danych. W przypadku naruszenia ochrony danych osobowych administrator musi zgłosić to organowi nadzorczemu i w określonych przypadkach, osobom, których dane dotyczą.

2. Ocena ryzyka:

   Przed wdrożeniem systemów AI wysokiego ryzyka, przedsiębiorstwa muszą przeprowadzić ocenę skutków dla ochrony danych (DPIA) zgodnie z RODO oraz ocenę skutków dla praw podstawowych zgodnie z AI Act.

   Ocena ta powinna uwzględniać potencjalne ryzyka naruszenia praw i wolności osób fizycznych, a także ryzyka dla zdrowia i bezpieczeństwa. Należy wdrożyć środki zarządzania ryzykiem w celu eliminowania lub ograniczania zidentyfikowanych zagrożeń.

3. Przejrzystość i informowanie:

   Użytkownicy systemów AI wysokiego ryzyka muszą być odpowiednio poinformowani o możliwościach i ograniczeniach systemu oraz o sposobie interpretacji jego wyników.

   W przypadku systemów AI generujących lub manipulujących treściami (np. deepfake), konieczne jest ujawnienie, że treść została wygenerowana lub zmanipulowana przez AI. Dostawcy modeli AI ogólnego przeznaczenia mają obowiązek sporządzania i publikowania streszczeń danych wykorzystanych do ich trenowania.

4. Nadzór człowieka:

   Systemy AI wysokiego ryzyka powinny być projektowane w sposób umożliwiający skuteczny nadzór przez człowieka. Nadzór ten ma na celu zapobieganie lub minimalizowanie ryzyka dla zdrowia, bezpieczeństwa i praw podstawowych .

5. Dokładność, solidność i cyberbezpieczeństwo:

   Systemy AI wysokiego ryzyka muszą osiągać odpowiedni poziom dokładności, solidności i cyberbezpieczeństwa przez cały cykl życia. Należy wdrożyć środki techniczne i organizacyjne w celu ochrony przed nieuprawnionym dostępem, wykorzystaniem lub manipulacją systemami AI.

6. Dokumentacja i rejestrowanie:

   Dostawcy systemów AI wysokiego ryzyka są zobowiązani do sporządzania i aktualizowania dokumentacji technicznej wykazującej zgodność z wymogami prawnymi. Należy również prowadzić rejestry zdarzeń generowane automatycznie przez systemy AI wysokiego ryzyka.

7. Ocena zgodności:

   Przed wprowadzeniem na rynek systemów AI wysokiego ryzyka, dostawcy muszą przeprowadzić procedurę oceny zgodności. W niektórych przypadkach może być wymagane zaangażowanie jednostki notyfikowanej.

   Po pozytywnej ocenie zgodności system AI musi zostać opatrzony oznakowaniem CE.

8. Odpowiedzialność w łańcuchu wartości AI:

   AI Act precyzuje obowiązki dostawców, importerów, dystrybutorów i podmiotów stosujących systemy AI wysokiego ryzyka. Każdy podmiot w łańcuchu wartości ponosi odpowiedzialność za zapewnienie zgodności z obowiązującymi przepisami.

9. Prawa autorskie:

   W przypadku wykorzystywania danych chronionych prawem autorskim do trenowania modeli AI, dostawcy muszą wdrożyć politykę zapewniającą zgodność z prawem autorskim, w tym identyfikować i respektować zastrzeżenia praw.

Praktyczne kroki do legalnego wdrożenia AI

Aby legalnie wdrożyć AI w firmie, należy podjąć następujące kroki:

• Zidentyfikuj i sklasyfikuj systemy AI:

  Określ, jakie systemy AI będą wykorzystywane w firmie i zaklasyfikuj je zgodnie z podejściem opartym na ryzyku przewidzianym w AI Act (wysokie ryzyko, ogólnego przeznaczenia, minimalne/ograniczone ryzyko).

• Przeprowadź ocenę ryzyka:

  Dla systemów AI wysokiego ryzyka przeprowadź ocenę skutków dla ochrony danych (DPIA) i ocenę skutków dla praw podstawowych. Zidentyfikuj potencjalne zagrożenia i wdroż środki ich minimalizacji.

• Zadbaj o bezpieczeństwo danych:

  Wdroż odpowiednie środki techniczne i organizacyjne w celu zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych zgodnie z RODO.

• Zapewnij przejrzystość:

  Informuj użytkowników o działaniu systemów AI wysokiego ryzyka i o ich wynikach. W przypadku generowania lub manipulowania treściami, oznaczaj je odpowiednio.

• Umożliw nadzór człowieka:

  Projektuj systemy AI wysokiego ryzyka w sposób umożliwiający skuteczny nadzór przez wykwalifikowany personel.

• Sporządź dokumentację:

  Przygotuj i aktualizuj dokumentację techniczną systemów AI wysokiego ryzyka, wykazującą ich zgodność z obowiązującymi przepisami. Prowadź rejestry zdarzeń.

• Przeprowadź ocenę zgodności:

  Dla systemów AI wysokiego ryzyka przeprowadź procedurę oceny zgodności, w razie potrzeby z udziałem jednostki notyfikowanej. Uzyskaj oznakowanie CE.

• Ureguluj kwestie praw autorskich:

  Jeśli modele AI są trenowane na danych chronionych prawem autorskim, upewnij się, że przestrzegane są przepisy dotyczące praw autorskich.

• Monitoruj i aktualizuj:

  Regularnie monitoruj działanie systemów AI i aktualizuj dokumentację oraz środki bezpieczeństwa w odpowiedzi na zmieniające się przepisy i ryzyka.

• Szkolenie personelu:

  Zapewnij odpowiednie szkolenia dla personelu w zakresie obsługi systemów AI, ochrony danych i aspektów prawnych związanych z AI

Podsumowanie

Sztuczna inteligencja zdecydowanie może pomóc Twojej firmie zoptymalizować procesy i wyprzedzić konkurencję. Trzeba jednak zwrócić szczególną uwagę na legalne wdrożenie systemów AI, aby wykorzystywane rozwiązania nie naraziły firmy na szkody finansowe jak i wizerunkowe. Przedsiębiorstwa, które chcą wdrożyć AI, powinny m.in. wprowadzić odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, sporządzać niezbędną dokumentację i zapewnić ciągłe monitorowanie zgodności.

Zatrudniając AI do swojej firmy z naszą pomocą nie musisz się martwić tymi wszystkimi obowiązkami - zaufaj wyspecjalizowanej agencji Sigma Automate AI, która wdroży sztuczną inteligencję od A do Z.

Zobacz pozostałe artykuły o AI